Communicatieplan

Ons project zal in twee stappen plaatsvinden. De kern van het project is de tweede stap, waarin de doelgroep gevraagd zal worden ideeën aan te dragen over welk DNA zij graag afgelezen zouden zien en waarom. Hierin zullen jongeren gestimuleerd worden na te denken over de mogelijkheden en gevolgen van de ontwikkelingen in DNA technologie. Om het publiek bekend te maken met het project, zetten we eerst een mediacampagne op.

Stap 1: de media campagne

We zullen een bekende media persoonlijkheid aanbieden om zijn of haar DNA af te lezen. We denken daarbij in eerste instantie aan een bekende radio-DJ of TV-presentator. Als het DNA is afgelezen mag het publiek hierover vragen stellen, waarbij de hoofdpersoon bepaald welke informatie zij/hij bekend wil maken en welke niet. Een verbinding met het 3FM Glazen Huis (december 2011 in Leiden) ligt voor de hand en zal met de organisatie besproken worden.

Op deze manier wordt men bekend met wat er wel en niet kan met DNA-technologie. Daarnaast kan men zich voorbereiden op het moment waarop deze vraag aan jezelf gesteld wordt, waarschijnlijk door een arts in relatie tot een gezondheidsprobleem. Er zullen vanzelf maatschappelijke vragen aan bod komen. Wil de TV-presentator wel weten of hij een hoog risico heeft later dementie te krijgen? Wat doet de radio-dj als blijkt dat zijn of haar voorouders uit Afrika afkomstig zijn? Wat vinden zij er van dat de rest van de wereld dit soort dingen over hen weet?

Stap 2: 'en nu jij'

Nu mag het publiek zelf met ideeën komen. Waar zou je zelf het DNA wel eens van afgelezen willen zien worden? We bouwen een website met suggesties (www.lumc.nl/leveDNA) en een forum waarop gediscussieerd worden. Iedereen kan suggesties aandragen (contactformulier) en meepraten op twitter (volg @leveDNA). Om de bal aan het rollen te krijgen zullen we contact zoeken met biologieleraren. Zij kunnen het project in hun lesprogramma opnemen en met hun leerlingen ideeën aandragen. Ook zullen we met teams aanwezig zijn bij evenementen zoals de Oktober Kennismaand en open dagen van UMCs, universiteiten, hogescholen.

De teams brengen het project onder de aandacht en kunnen hun eigen plan promoten. Ook zullen we aansluiting zoeken bij de reizende DNA labs, waar ons project nieuwe projecten zou kunnen initiëren. Verder zullen we in een vroeg stadium we biologische (amateur-)onderzoekers, natuurorganisaties, en natuurverenigingen stimuleren om plannen aan te dragen. Organisaties en bedrijven kunnen beschermheer van een project worden met als doel het project extra te promoten, een uitgebreider onderzoek mogelijk te maken en/of om eerste rechten te verwerven bij het presenteren van de resultaten. Tijdens de duur van het project zullen we met diverse acties het project onder de aandacht brengen. We denken aan een wereldrecordpoging DNA aflezen en een grote prijsvraag waarbij mensen moeten uitzoeken van welk organisme een bepaalde DNA volgorde afkomstig is.

Op de website mag iedereen stemmen over welk project zij uitgevoerd zouden willen zien worden. Maar daar blijft het niet bij. Per provincie wordt een middelbare school met 4 HAVO / 5 VWO geselecteerd. Iedere maand maakt één van deze scholen een keuze uit de aangedragen onderwerpen. De leerlingen discussiëren vooraf met experts over de haalbaarheid en maken een plan van aanpak. Leerlingen kunnen het project gebruiken voor profielwerkstukken. In overleg met leraren zal ervoor gezorgd worden dat deelname aan dit project 'boekvervangend' is, zodat er geen lesstof tijd gebruikt wordt die in reguliere lessen moet worden ingehaald. Bij de keuze van de school en de begeleiding van dit onderdeel zal contact worden gezocht met het Nederlands Instituut voor Biologie.

Het project met de meeste publieksstemmen en de projecten die door de scholieren zijn uitgekozen gaat het team uitvoeren. Van het hele project (DNA isolatie, volgorde aflezen, data-analyse, discussies over de resultaten) worden korte filmpjes gemaakt die op YouTube worden geplaatst. Belangrijk is dat de maandelijkse winnaar bij voorkeur niet anoniem is. Als er water uit iemands bloemenvaas wordt bekeken, vertellen we waar die vaas staat. Als iemands huidbacteriën worden bekeken, dan zal deze persoon op de site komen en vragen beantwoorden. Soms zal een suggestie echter te ver gaan en wordt na discussie besloten het experiment niet, deels of anoniem uit te voeren.

Met alleen het aflezen van het DNA ben je er natuurlijk nog niet. De gegevens moeten eerst nauwkeurig bekeken worden. Bioinformatica studenten van de hogeschool Leiden zullen helpen met het verwerken van de gegevens en NCB Naturalis zal helpen met uitzoeken wat voor leven we gesequenced hebben. Maar mensen mogen ook zelf aan de slag. Al kunnen we binnen het project een eerste blik op de gegevens werpen, er blijft genoeg over voor jaren diepgaand speurwerk. Het DNA kan de amateurastronomie van de 21ste eeuw worden.

De databanken stromen vol met data terwijl de wetenschappers te weinig tijd hebben deze data allemaal grondig te bestuderen. Hier ligt een onontgonnen gebied waar de amateur achter de computer thuis een belangrijke rol kan spelen. Om ze op weg te helpen zullen we bij het presenteren van de uitkomsten daarom in detail uitleggen hoe we te werk zijn gegaan (op website en YouTube) zodat iedereen dit proces zelf kan herhalen. Zo hopen we meer aandacht te vestigen op de BioInformatica, een vakgebied in ontwikkeling en met een goed toekomstperspectief, maar waar op dit moment te weinig studenten interesse voor tonen. De te gebruiken computeranalyses kunnen een onderwerp zijn voor een cursus op internet of TV die de amateur-onderzoeker op weg helpt in de wondere wereld van het DNA.